Sa die chi nche
l'aia acabbadu su libru, nche l'aia codiadu subra a sa mesa e fia essidu a mi ghetare pagos passos conca a
mare a ora de mesunote. Rosinende fiat. Abba lèbia lèbia, lusinghende·si sas
àeras e lusinghende·mi.
Falende dae domo
pro nche lòmpere a perdas de mare, mi tocaiat a mala bògia a colare suta unu
portzu. S’ùnicu portzu de Gonone.
Una genia de
pontigheddu chi aunit sa Villa Ticca a un'origheddu de ortu cun pompia,arantzu
e àtera cosa de nche furare a minores pro ispàssiu, in pare cun sos cumpàngios.
Una domo de ricos a fragu de ògiu de rìtzinu, ispantosa e pomposa che a totu
sas domos chi a bias si costumat a fraigare non petzi pro bìvere, ma mesches
pro l'ammentare a àtere chie est su mere. A manu manca giughia a issa e a
dereta bi fiat s'ortu. Cara a cara petzi s'iscurigore de su gurgu chi deo aia semper fatu a memòria. Lughe in cue non
bi nd'at àpidu mai, petzi sa luna. E in bidda, giai s'ischit, francu s'istiu no
est chi sa gente siat a trumas. Nemos b'aiat a rodeu e fia solu cando nch'aia
intesu unu tzocu de caddos acurtziende·si·nche semper prus a s'oru meu.
S'istintu mi naraiat a mi tirare a un'ala, a m'imbarare a costas de muru ca su
logu in cue est istrintu e non nche diant èssere colados sena mi
catzigarent. Su coro tzochende, alenu perdende e carena tremende, mi so dadu a
isetare. In unu si mi parat in dae in antis un'òmine solu e a pee, assuconadu
peus de mene, sos ogros isbarriolados e abbis-abbis mi nch'ammustraiant sa luna
e una timòria illacanada. Lu fiant sighende pro lu mòrrere e sa vida fiat chirchende in cussu gurgu o cale si siat ispera. Cando mi nch'at bidu pariat chi
nch'aeret bidu a Deus e inghenugradu si m'est in dae in antis ingramessende
agiudu, mancu essere Deus a beru.
"Chircade de bos pasare agigu e narade·mi ite b’at.", li fatzo. E issu "Non b'at ora como. Agiuda·mi a mi nch'istichire o m'isperdent!"
A pagu tretu b'aiat
un'ungrone cuadu in palas de una mata de chessa e unu coladòrgiu istrintu chi
imperaìamus cun sos cumpàngios pro nos nche fuire cando su mere nos
nch'agataiat in grìmines furende dae
s'ortu. Lu tèngio a unu bratzu e a piutu
a piutu, ca fiat istracu morende e cun sos pees chimentados,nos nche
ponimus a s'atàchinu. E mi cumentzat
unu contu confusu de una crèsia, de maias, de un'àrbore mannu a ue lu deviant
apicare pro lu porrogare. E corfos b'aiat e isfrongiadas a s'ischina e coladas
de lepa a massiddas e a sa carena. Fiat totu una malandra e totu
tzitzieddadu pariat, suta sa lughe de sa
luna pro comente fiat pìghidu su sàmbene chi si li fiat assutadu in cara. E
frastimos chi no nch'at pèrdidu contende·mi su contu. E irrocos a chentu pre
banda a Deus,a su Pìscamu e a totu sos chi l'aiant giuigadu responsàbile de una
cosa chi no aiat fatu mai.
L'aiant acusadu ca
nât chi una die ,in missa,nch'aiat postu sos ogros in sas petorras de Callina,
sa sorre de su preìderu chi como fiat prìngia e nât chi non si los chinniat dae
subra a ghisa de l'improssimaret a beru cun sos ogros ebbia.
"E ite diàulu?",li fatzo deo.
"No est chi non tèngiant resone, la fia pompiende. A petorras. Duas taeddas chi no nche las brincat caddu, tostas e presumidas che a issa etotu. Ma no l'apo tocada. Mai!"
E li sighit cun
tzinnos a sa malidade e a sa gana mortale de sos òmines chi fiant sighende·lu a
sa pagora, pro nche li learent dae su coro s'ammentu de cussa giòvana galana.
In unu lu bido chi
fiat runchinende e boghende·nche dae
suta sos istratzos chi giughiat ghetados in coddos, una rugre chi pariat de oro
massitzu e una genia de launedda. Mi intregat sa rugre narende·mi:"Custu
est un apannu pro m'aeres agiudadu". Fiat grae e bella meda e
furriende·mi·la in manos m'apo abbigiadu chi,a banda de palas,giughiat cosa
iscrita. Sìmbulos istranos. "Paret aramàicu.Ite b'at iscritu
inoghe?", l'apo preguntadu.
E issu a unu prontu, imbucat a tzocare . "Bah!", m'apo fatu "Su berme si nche l'est mòvidu!" E li sighiat cun una mèmula trista e infadosa; e li sighiat semper prus intrante, semper prus a forte.Semper prus in s'oru a origras.Intrende·mi·nche semper prus a intro.
"A mi lu
narades , pro praghere, ite est chi b'at iscritu in palas de custa rugre?"
"Ischida·ti!",
mi faghet torrende deretu a tzocare cussu bene de launedda.
"Comente?"
"Ischida·ti!,
b'at iscritu.E no est aramàicu. Sànscritu est."
E ischidadu mi nche
so, a dòlimas de ischina,pro su comente fia sètzidu note note. Cun su libru
galu abertu in petorras. A sas chimbe de s'incràs. S’ora de s’isvèllia. (MSale)
Custu e àteros bisos curiosos e finas àteros sentidos profundos si bos at a afrigurare a pustis de àere lèghidu su libru galanu e berdaderu de Nicolau Migheli, iscritore, òmine de cabale e amigu meu istimadu.
Connoschidore che a
pagos de s’istòria sarda,de su tempus coladu, de sas giuras sardas de tando, de
s'annestru e de s'intragna de sos òmines in sas sumanas passadas. Li torro
gràtzias meda e unu cumbidu li fatzo:cando est chi amus a gosare de un'òpera in
sardu, iscrita dae tene?
S’istòria berdadera
de Diegu Henares de Astorga. Imprentadu dae
Arkàdia in sa collana Eclypse.
(Tìtulu originale: La storia vera di Diego Henares de Astorga.Nicolò Migheli.Edizioni Arkadia.Collana Eclypse.)
(Tìtulu originale: La storia vera di Diego Henares de Astorga.Nicolò Migheli.Edizioni Arkadia.Collana Eclypse.)
Leade·bos·lu e leghide·bos·lu.
Ais a bìdere chi
non bos nd'ais a pentire.
A nos lèghere
sanos.